Kişisel Verilerin Yapay Zekâyla İşlenmesinden Doğan Özel Hukuk Sorunları
Kişisel Verilerin Yapay Zekâyla İşlenmesinden Doğan Özel Hukuk Sorunları
Gökçe Filiz ÇAVU?O?LU
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ.................................................................................................... ix
KISALTMALAR...................................................................................vii
GİRİ?....................................................................................................... ix
I. Konunun Takdimi .................................................................................. 1
II. Konunun Sınırlandırılması.................................................................... 1
1.BÖLÜM:
KONUYA İLİ?KİN KAVRAMLAR
I. Genel Olarak ......................................................................................... 3
II. Temel Kavramlar.................................................................................. 7
A. Yapay Zekâ ..................................................................................... 7
1. Genel Olarak .............................................................................. 7
2. Yapay Zekâ'nın Sınıflandırılması............................................ 11
3. Makine Öğrenmesi, Nesnelerin İnterneti ve Büyük Veri......... 13
4. Yapay Zekâya İlişkin Kamu Politikaları ve Hukuki
Düzenlemeler........................................................................... 15
B. Kişisel Veri Kavramı, Kapsamı ve Unsurları................................ 16
1. Genel Olarak ............................................................................ 16
2. Kişisel Verinin Unsurları ......................................................... 18
a. Belirli veya Belirlenebilir Bir Kişi...................................... 18
aa. Kişi .............................................................................. 18
aaa. Türk Medeni Kanun'a Göre Kişi Kavramı. ......... 18
bbb. KVKK Kapsamında Korunan Kişi Kavramı....... 20
ccc. Tüzel Kişilerin Verilerinin Kişisel Verileri Koruma
Kanunu Uyarınca Korunup Korunamayacağı
Sorunu. ................................................................ 20
bb. Belirli veya Belirlenebilir Kişi...................................... 21
b. Bilgi. .................................................................................... 22
ii İçindekiler
c. Verinin Kişiye İlişkin Olması...............................................24
3. Kişisel Veri Çeşitleri ................................................................25
a. Hassas Olmayan Veriler......................................................25
b. Hassas Veriler .....................................................................25
c. Anonim Veriler ...................................................................28
4. Kişisel Verilerin Önemi ve Niteliği..........................................29
a. Genel Olarak .......................................................................29
b. Kişisel Verilerin Hukuki Niteliği........................................32
aa. Genel Olarak ................................................................32
bb. Kişisel Verilerin Niteliğine Yönelik Yaklaşımlar........32
aaa. Kişilik Hakkının Devamı Olarak Kişisel Veriler.32
bbb. İnsan Hakkı Yaklaşımı........................................33
ccc. Sosyo-Hümanist Yaklaşım...................................36
cc. Ekonomik Değer Yaklaşımı .........................................36
aaa. Mülkiyet Hakkı Yaklaşımı...................................36
bbb. Fikri Mülkiyet Hakkı Yaklaşımı .........................38
dd. Karma Görüş.................................................................39
III.Yapay Zekâ ve Kişisel Veri Kavramı Arasındaki İlişkisi ..................40
2. BÖLÜM:
YAPAY ZEKÂ İLE Kİ?İSEL VERİLERİN İ?LENMESİ
I. Kişisel Veri İşleme.............................................................................43
A. Genel Olarak..................................................................................43
B. Açık Rıza Kavramı ........................................................................45
1. Genel Olarak ............................................................................45
2. Açık Rıza'nın Unsurları ...........................................................46
a. Belirli Bir Konuya İlişkin Olma ...........................................47
b. Bilgilendirme .......................................................................47
İçindekiler iii
c. Özgür İradeye Dayanma.................................................... 48
d. GDPR'da Düzenlenen Açık Rızaya İlişkin İlave Unsurlar50
3. Açık Rıza Kuralının İstisnaları.............................................. 50
4. Opt-in ve Opt-out Rıza Kavramları....................................... 50
5. Küçüklerin Vermiş Olduğu Rıza ........................................... 51
C. Veri İşleyen................................................................................. 52
D. Veri Sorumlusu........................................................................... 53
E. Kişisel Verilerin İşlenmesindeki Temel Prensipler..................... 54
1. Verinin Hakkaniyete ve Dürüstlük Kuralına Uygun
İşlenmesi................................................................................ 54
2. Belirli ve Meşru Bir Amaç Adına Veriyi İşleme................... 55
3. Verilerin İşlendikleri Amaçla Bağlantılı Olarak Sınırlı ve
Ölçülü İşlenmesi.................................................................... 56
4. Verinin Gerekli Süre Kadar Saklanabilmesi.......................... 57
5. Veri Sahibine Zarar Verecek Her Türlü Davranıştan Kaçınma
Yükümlülüğü......................................................................... 59
F. Kişisel Verilerin İşlenmesinin Kapsamı...................................... 59
II. GDPR Uyarınca Yapay Zekâ ile Veri İşleme .................................. 61
III. Yapay Zekâ ile Kişisel Veri İşlenmesi ............................................ 62
A. Genel Olarak............................................................................... 62
B. Büyük Veri (Big Data)................................................................ 64
C. Uygulamada Yapay Zekâ ile Kişisel Veri İşlenebilmesi
Örnekleri..................................................................................... 66
D. Yapay Zekâ ile Veri İşlenmesinin Faydaları ve Riskleri............ 70
1. Faydalar................................................................................. 70
2. Riskler.................................................................................... 73
a. Genel Olarak...................................................................... 73
b. Algoritma Sapması............................................................ 74
c. Ayrımcılık Riski ................................................................ 75
iv İçindekiler
d. Yapay Zekâ'nın Veri İşlerken Yeni Kişisel Veri
Türetebilmesi....................................................................78
e. Otomatik Karar Alma Mekanizmalarının Kullanılması ...79
f. Blok Zincir Teknoloji İle Veri İşlenmesi Durumunda
Verilerin Silinememesi ve Anonimleştirmeye İlişkin
Riskler ..............................................................................80
g. Yapay Zekâ ile Veri İşlenmesi Halinde İnsan Haklarına
Saygı Gösterilememesi Durumu.......................................81
IV. Yapay Zekâ ve Kişisel Verilerin İşlenmesi Durumunda Ortaya Çıkan
Risklerin Giderilmesi İçin Öneriler .................................................84
A. Genel Olarak...............................................................................84
B. Gözetilmesi Gereken İlke ve Prensipler......................................86
1. Genel Olarak..........................................................................86
2. Mahremiyet ve Veri Yönetimi...............................................89
3. Şeffaflık .................................................................................89
4. Çeşitlilik, Ayrımcılık Karşıtlığı ve Adalet.............................90
5. İnsan Gözetimi (Human Oversight).......................................90
6. Gerekli Siber Güvenlik Önlemlerinin Alınması ....................91
7. Toplumsal ve Çevresel Refah................................................91
8. Sorumluluk ............................................................................92
9. Yapay Zekânın Kullanılmaması Gereken Yerler...................92
3. BÖLÜM:
YAPAY ZEKÂ İLE Kİ?İSEL VERİLERİN İ?LENMESİNİN
HUKUKİ SONUÇLARI VE DAVA TÜRLERİ
I. Genel Olarak ....................................................................................95
II. Yapay Zekâ Kullanımı Sonucu Kişisel Verilerin Hukuka Aykırı
İşlenmesinin Özel Hukuk Bakımından Sonuçları............................97
A. Genel Olarak...............................................................................97
B. Tazminat Davası .........................................................................98
İçindekiler v
1. Genel Olarak.......................................................................... 98
2. Tazminat Davası Çeşitleri ..................................................... 98
a. Manevi Tazminat Davası.................................................. 98
b. Maddi Tazminat Davası ................................................. 101
3. Tazminat Davasının Dayanağı............................................. 102
a. KVKK m.11'den Kaynaklı Sorumluluk......................... 102
aa. Genel Olarak........................................................... 102
bb. KVKK madde 11'den Kaynaklı Sorumluluğun
Hukuki Niteliği....................................................... 104
cc. KVKK madde 11'den Kaynaklı Sorumluluğun
?artları .................................................................... 105
b. Sözleşme İlişkisinden Doğan Sorumluluk...................... 106
c. KVKK m. 11'den Doğan Sorumluluğun Sözleşmesel
Sorumlulukla Yarışması................................................. 109
d. Haksız Fiil Sebebiyle Ortaya Çıkan Sorumluluk ........... 109
e. Dürüstlük Kuralı Kaynaklı Sorumluluk.......................... 111
aa. Culpa In Contrehendo Sorumluluğu....................... 111
bb. Sözleşmenin Art Etkisi........................................... 112
4. Tazminat Davasının Koşulları.............................................. 113
a. Kişilik Hakkı İhlali ......................................................... 113
b. Hukuka Aykırı Olarak Verilerin İşlenmesi .................... 114
c. Kusur .............................................................................. 115
aa. Genel Olarak Kusur Kavramı ................................. 115
bb. Veri işleme Faaliyetinden Doğan Zararın Tazmini İçin
Kusur Unsurunun Aranıp Aranmadığı ................... 116
d. Zarar ............................................................................... 119
e. İlliyet Bağı...................................................................... 119
5. Zamanaşımı .......................................................................... 120
C. Sebepsiz Zenginleşme Davası .................................................. 121
vi İçindekiler
D. Vekâletsiz İş Görme Davası .....................................................124
E. Yapay Zekâ ile İşlenen Verilerin Hukuka Aykırı İşlenmesi
Sonucu Açılabilecek Medeni Kanun'da Düzenlenen Davalar..128
1. Önleme Davası......................................................................129
2. Durdurma Davası..................................................................130
3. Tespit Davası ........................................................................131
4. Zamanaşımı ve Yetkili Mahkeme.........................................132
F. Yapay Zekâ ile Veri İşlenmesi Sonucu Oluşabilecek Veri
İhlallerine Karşı Topluluk Davalarının Açılıp Açılamayacağına
İlişkin Değerlendirme ...............................................................132
G. Yapay Zekâ ile Veri İşlenmesi Durumunda Açılacak Davaların
Tarafları ....................................................................................135
1. Davacı...................................................................................135
2. Davalı....................................................................................137
SONUÇ.................................................................................................141
KAYNAKÇA........................................................................................147
ABSTRACT .........................................................................................159
ÖZET....................................................................................................159
ISBN: 9786050510393
Sayfa Sayısı: 160
Boyutları: 16,0 x 24,0 cm
Basım Tarihi: 2023 - Şubat
Konu: Türkçe Kitap - Hukuk - Ceza Hukuku
